ابتداییه
در این مقاله قرار است به یک مسئله‌ی جالب بپردازم! کودکان ما چگونه مصرف‌کننده بودن را یاد میگیرند؟ ( در اینجا بحث من، ترویج مصرف‌گرایی نیست! بلکه مقصود من از مصرف‌کننده، فردی است که از یک محصول استفاده می‌کند ) چطور یاد میگیرند که مشتری کدام برند شوند؟ مهارت‌های جستجو و شناسایی برند مورد علاقه‌شان را از چه طرقی یاد میگیرند؟ همه‌ی این‌ها در موضوع یادگیری پیام های بازاریابی توسط کودکان جای می‌گیرد. پرداختن به این موضوع چرا اهمیت دارد؟ چون با فهم این کانال‌ها، بازاریابان می‌توانند با برنامه‌ریزی درست و تاثیرگذاری اصولی بر روی هر کانال، نسل بعدی را طرفدار خود سازند! معرکه نیست؟ افراد از ۸ سالگی مشتری‌ات شوند! پس با من همراه شوید تا به سراغ کانال‌ها برویم و درباره‌شان حرف بزنیم:
۱-خانواده:
خانواده‌ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر یادگیری و جمع‌آوری اطلاعات کودک تاثیرگذارند. مستقیم از آن جهت که هر خانواده ارزش‌ها و الگوهای مصرفی دارد. برای مثال در خانواده‌ای صرفه‌جویی حرف اصلی را می‌زند. این الگوی مصرف طبعا تاثیری مستقیم بر انتخاب‌های کودک دارد. همچنین چارچوب‌بندی‌های خانواده برای کودک، نظیر محدودیت تلویزیون دیدن، محدودیت در بیرون رفتن، در فیلم دیدن و .. باعث می‌شود که کودک با محصولاتی در این چارچوب آشنا شود و به همین مسیر هم هدایت شود. همچنین فرهنگ خانواده‌ها نیز تاثیر بسیاری در یادگیری کودکان دارد. برای مثال اگر خانواده‌ای اصلا به وسیله‌ی تبلیغات آنلاین جذب نشود و تبلیغات تلویزیونی او را به خرید وادارد، به احتمال زیاد کودک نیز یادمیگیرد که به تبلیغات تلویزیونی بیشتر اعتماد کند. در این جا لازم است درباره‌ی فرایندی به نام اجتماعی شدن مصرف‌کننده صحبت کنیم! این فرایند به این معناست که فرد، از سال‌های ابتدایی زندگی خود، مهارت، دانش و نگرش لازم در رابطه با مصرف یا عدم مصرف یک محصول را کسب می‌کند. جالب است بدانید که این اجتماعی شدن از همان دوران نوزادی آغاز می‌شود و مراحل زیر را طی می‌کند:
می‌بینید؟ با توجه به این نمودار، نقش پدر و مادر انکار ناپذیر است! حال آن‌که هر خانواده بسته به سبک فرزند‌پروری که دنبال می‌کند، می‌تواند کودکش را در مسیری متفاوت اجتماعی کند!
۲-تلویزیون و اینترنت
دیگر صحبت‌کردن در این‌باره توضیح اضافات است! همگان از تاثیر بسیار بالای اینترنت و تلویزیون بر کودکان خود آگاه هستیم و خوشبختانه یا متاسفانه، بازاریابان نیز به این امر واقف هستند و بسیاری از آن‌ها تلاش می‌کنند تا با استفاده از این کانال‌ها عادت‌هایی را در کودکان ایجاد نمایند که تا آخر عمر همراه آن‌ها باشد! این مسئله اخلاقی است؟ نمیدانم! قطعا بستگی به آن عادت دارد که بازاریاب‌ها قصد ایجاد گردن آن‌را دارند. اما بحث اصلی در اینجا، نام‌بردن از یکی از کانال‌های تاثیرگذار در یادگیری و اجتماعی شدن کودک است. کانالی که به هیچ عنوان، نمی‌توان آن را نادیده گرفت!
۳-تکامل شناختی:
کودکان در هر سنی، جهان اطراف و پدیده‌هایشان را با استفاده مدل‌های مختلفی تحلیل و بررسی می‌کنند. اگر قرار است که آن‌ها را وارد مرحله‌ی یادگیری کنیم، باید با مراحل تکاملی شناختی آن‌ها آشنا باشیم. نکته‌ی مهم در این بخش که باید آن‌را به خاطر داشته باشیم این است که بدانیم کودکان، متفاوت از بزرگترها فکر می‌کنند! آن‌ها روش‌های دیگری برای یادآوری برند‌ها دارند. آن‌ها به گونه‌ی دیگری به تبلیغ‌ها و سریال‌های تلویزیونی نگاه می‌کنند. بنابراین مطمئن باشید اگر بخواهید برای ایجاد عادتی در کودکان قصد بازاریابی دارید و شناختی از دنیای آن‌ها ندارید، محکوم به شکست خواهید بود 😊 بی تعارف!
۴-اخلاق کجای ماجراست؟
بسیاری از افرادی حامی حقوق کودک، بر این باور هستند که ارائه‌ی تبلیغ به کودکان، کاری غیر اخلاقی است چرا که کودکان توانایی تشخیص یک تیزر تبلیغاتی با یک برنامه‌ی تلویزیونی را ندارند و به تبع آن، نمی‌توانند مانند ما بزرگترها، از خودشان در برابر تبلیغات مختلف دفاع کنند! بنابراین به نمایش گذاشتن تبلیغات برای آن‌ها، به نوعی جهت‌دهی به تفکر و ذهن آن‌هاست. اما همانطور که می‌دانید، هر جا که بحث اخلاق پیش می‌آید هیچ چیزی بد مطلق یا خوب مطلق نیست! به همین دلیل از این ویژگی کودکان می‌توان در مسیر‌های مثبت و اخلاقی هم استفده کرد. همانطور که در آمریکا، کمپین‌هایی برای جلوگیری از چاقی در کودکان به وجود آمده است که برند‌های معروفی مانند برگر کینگ و مک دونالد آن‌را همراهی می‌کنند و با ارائه‌ی تبلیغاتی برای کودکان، در تلاشند تا عادات غذایی آن‌ها را به سمت‌وسویی سالم‌تر سوق بدهند.
انتهاییه
خب! حالا بیایید ایرانی شویم! آیا در ایران به هیچ‌کدام از این موضوعات فکر می‌شود؟ آیا هیچ تلاشی از هیچ‌کدام از برند‌ها برای تولید یک پیام بازاریابی مختص کودکان دیده‌ایم؟ یا هنوز اندر خم کوچه‌های نخست هستیم؟ بله! هنوز اندرخم کوچه‌های نخست هستیم اما کم کم به آن‌جا خواهیم رسید. تحلیل و بررسی رفتار مصرف‌کننده مسئله‌ای مهم است که دیر یا زود، ایرانی‌ها هم به اهمیت آن پی خواهند برد! پس چه بهتر که شما با خواندن این مطالب زودتر به این مطالب پی ببرید!
اگر موضوع یادگیری پیام های بازاریابی توسط کودکان برایتان جالب بود می‌توانید به مطلب کلی‌تری که درباره‌ی یادگیری و رفتار مصرف کننده نوشتم نیز سر بزنید.
راستی! می‌دانستید اگر برای من کامنت بگذارید و نظرتان را برای من بگویید، در هنگام خواب یک شمایلی بر شما ظاهر می‌شود و شما را در یک باغ سرسبز و زیبا می‌گرداند؟ خوشحال می‌شوم که باهم حرف بزنیم😊 پس دریغ نفرمایید.
